Leeftijdsgrens voor jeugdhulp verhogen?

Volgens de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) moet de grens van de jeugdhulpplicht omhoog van 18 naar 21 jaar en soms zelfs naar 23 jaar. Ook moet er meer ruimte komen voor maatwerk. Dit staat in het advies 'Leeftijdsgrenzen - Betere kansen voor kwetsbare jongeren' dat de RVS 5 juni heeft uitgebracht.
Leeftijdsgrens voor jeugdhulp verhogen?

"Idealiter stopt de zorg en ondersteuning voor kwetsbare jongeren op het moment dat zij zelfstandig zijn en niet op basis van een leeftijdsgrens, die ook nog eens te vroeg komt", zegt RVS-voorzitter Pauline Meurs. "Het verhogen van de bovengrens van de jeugdhulpplicht is de eerste noodzakelijke stap richting een betere positie voor kwetsbare jongeren. De huidige grens van 18 jaar is daar niet toereikend genoeg voor."


Veel jongeren hebben jeugdhulp ook na deze leeftijd hard nodig, stelt de RVS in het rapport. "Ze ontvangen immers vaak weinig ondersteuning vanuit het gezin, moeten op hun achttiende ook ineens allemaal andere zaken regelen en zijn nog volop in ontwikkeling." Ook ervaren jongeren knelpunten als ze van de ene naar de andere wet of voorziening overgaan, constateert de RVS, zoals van de Jeugdwet naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of de Zorgverzekeringswet (Zvw). "Jongeren hebben juist baat bij een geleidelijke overgang en een warme overdracht. Dan vallen zij niet tussen wal en schip en is de continuïteit van zorg en ondersteuning geborgd."

Neerwaartse spiraal

Het verhogen van de leeftijdsgrens zorgt ervoor dat kwetsbare jongeren langer een vangnet hebben. Zo kan worden voorkomen dat ze in een neerwaartse spiraal terechtkomen van sociale of psychische problemen, schulden, criminaliteit of dakloosheid, verwacht de RVS. Ook zouden jongeren vanaf hun zestiende al aanspraak moeten kunnen maken op voorzieningen buiten de Jeugdwet, zoals de Wmo of de Zvw. Daarvoor is wel harmonisatie nodig van de verschillen in eigen bijdragen, stelt de raad, alsook een nieuwe bekostigingsstructuur. Om dat te realiseren beveelt de RVS gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders aan om te experimenteren met overgangsbudgetten.
 

De RVS vindt verder dat zorg en ondersteuning niet moet toewerken naar het bereiken van een leeftijd, maar naar het bereiken van concrete 'levensdoelen', zoals het vinden van een baan of het behalen van een startkwalificatie. Dit vraagt volgens de raad om een actieve en gerichte inzet van gemeenten en professionals, waarbij zij samen met jongeren een plan voor de toekomst maken. Ook passen er andersoortige voorzieningen bij, aldus de RVS, zoals laagdrempelige hulpverleningscentra, begeleid en beschermd wonen en de inzet van speciale mentoren.

Leeftijdsgrenzen

De RVS vindt ook dat er aandacht moet komen voor andere leeftijdsgrenzen die problemen veroorzaken voor jongeren, zoals rondom de huurtoeslag en scholing. De in de wet vastgelegde leeftijdsgrenzen zijn soms onvoldoende doordacht, stelt de raad. Belangrijke overwegingen hebben dan geen rol gespeeld, of zijn onvolledig toegepast. Om tot een betere afweging te komen heeft de RVS in haar advies een afwegingskader opgenomen dat beleidsmakers kunnen gebruiken bij het bepalen van een leeftijdsgrens.

Minister Hugo de Jonge (VWS), die het RVS-advies dinsdag in ontvangst nam, laat in een brief aan de Tweede Kamer weten de consequenties van een eventuele verhoging van de jeugdhulpplicht goed te gaan uitzoeken, samen met jongerenorganisaties, gemeenten en de sector. Aan een verhoging van de jeugdhulpplicht naar 21 jaar zitten immers vergaande consequenties, aldus de minister, waaronder de afstemming van jeugdhulp met de volwassen-ggz en het loskoppelen van de meerderjarigheidsgrens van 18 jaar. De Jonge belooft de Tweede Kamer voor het eind van dit jaar te laten weten of hij dit deel van het advies overneemt.
 

Actieprogramma

Verder wijst de minister in zijn brief op het actieprogramma 'Zorg voor de Jeugd', dat hij in april naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, met daarin maatregelen om de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering te verbeteren. Uitgangspunt van de aanpak is dat het belang van het kind nog meer centraal moet komen te staan in de jeugdhulp. Zo krijgt elk kind dat uit huis is geplaatst een eigen mentor en wordt de pleegzorg standaard verlengd naar 21 jaar. Ook gaat elke jongere in de jeugdzorg een toekomstplan maken en krijgen kinderen die in hun ontwikkeling worden bedreigd effectievere bescherming.

Interessant boek over dit onderwerp



Naar homepage




Nooit meer burn-out

Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties

De patient terug van weggeweest