Aansprakelijkheid in de robotzorg

Techniek ontwikkelt zich veel sneller dan wet- en regelgeving. Zo zijn er nog geen duidelijke regels voor robotica en kunstmatige intelligentie in de zorg. Dat kan grote gevolgen hebben voor de aansprakelijkheid als er iets misgaat. Wie is dan verantwoordelijk: de leverancier, de programmeur of de zorgverlener die ermee werkt?
Aansprakelijkheid in de robotzorg

Dat was een van de vragen op een bijeenkomst bij Academy Het Dorp en Proeftuin Robotica in Arnhem. Een pasklaar antwoord hadden betrokken partijen nog niet. Het lijkt erop dat leveranciers de verantwoordelijkheid willen neerleggen bij de gebruikers: de arts of het ziekenhuis. Bij de zelfrijdende auto gebeurt dat ook. Bij het eerste ongeluk stelde fabrikant Tesla meteen dat zij niet aansprakelijk is.

Ethische code
Een robot wordt nog steeds gezien als een apparaat, vergelijkbaar met een magnetron. Ook de veiligheidseisen zijn vergelijkbaar. Maar de techniek gaat veel verder en dat vraagt om een soort ‘universele rechten van de robot’.
Een Europese Commissie is daarom bezig met het ontwikkelen van een ethische code. Deze wordt over een paar weken gepresenteerd en daar zal wet- en regelgeving uit volgen. De code mag vooruitgang niet in de weg staan, dus geen rem vormen op de ontwikkeling van algoritmes.

Philadelphia
Zorgorganisatie Philadelphia verkent intussen ‘nieuw terrein’ tussen ethiek en zorgtechnologie. Om beter te kunnen inspelen op vragen rond technologie in de zorg heeft Philadelphia een Adviesraad Ethiek van de Mensgerichte Technologie (EMT) geïnstalleerd. Naar eigen zeggen is Philadelphia de eerste zorgorganisatie met een dergelijke raad.
Als grote aanbieder van gehandicaptenzorg gelooft Philadelphia in de toegevoegde waarde van mensgerichte technologie. Dit  biedt mogelijkheden voor de ondersteuning aan mensen met een beperking. Philadelphia denkt daarbij onder meer aan het behoud van eigen regie of het wegnemen van routinematige taken bij begeleiders, zodat zij meer tijd hebben voor persoonlijke aandacht.

Nieuw terrein
Sommige technologische ontwikkelingen roepen echter vragen op. Kan tussen een mens en sociale robot een vriendschap bestaan? Wat gebeurt er met de data van slim incontinentiemateriaal? Hoe kan 5D-beleving worden ingezet bij de ondersteuning? Op dit soort vragen is vaak nog geen duidelijk antwoord. Het is nieuw terrein waarop we ons bevinden.

Photo credits: Franck V.

Franck V.



Naar homepage



Relevante categorieën:



Nooit meer burn-out

Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties

De patient terug van weggeweest