Tot 2016 moesten huisartsen het formulier “Medische Noodzaak” invullen als zij een merkgeneesmiddel voorschreven waarvan ook generieke varianten beschikbaar waren. Dit deden zij om te zorgen dat patiënten dit merkgeneesmiddel vergoed kregen van de zorgverzekeraar. Generieke middelen hebben dezelfde werkzame stof en zijn vaak goedkoper dan het merkmiddel. Zorgverzekeraars vergoeden vaak alleen de goedkoopste generieke variant van een geneesmiddel, behalve als de huisarts vindt dat de patiënt om medische redenen het merkgeneesmiddel nodig heeft. Een voorbeeld is als de patiënt intolerant is voor een generieke variant. Het formulier diende als hulpmiddel voor zorgverleners om te bepalen of er daadwerkelijk sprake was van medische noodzaak. Sinds 1 januari schrijft de huisarts uitsluitend nog Medische Noodzaak op het recept, maar vult geen formulier meer in. Hierdoor hoeven huisartsen minder tijd te besteden aan hun administratie. De patiënt krijgt het merkgeneesmiddel dan toch vergoed.
Het NIVEL onderzocht of de afschaffing van het formulier “Medische Noodzaak” leidde tot het vaker voorschrijven van merkgeneesmiddelen. NIVEL-onderzoeker Karin Hek: “We zien geen enkel verschil tussen 2015 en de eerste maanden van 2016 in het voorschrijven van merkgeneesmiddelen. Huisartsen hebben hun voorschrijfgedrag dus niet veranderd.” De onderzoekers bekeken dit voor een maagzuurremmer, een cholesterolverlager en twee bloeddrukverlagers. Voor deze middelen wordt in meer dan 95% van de recepten een generiek middel wordt voorgeschreven. Ook keken zij naar ADHD-medicatie. Deze werd begin 2015 in ongeveer 30% van de recepten als spécialité voorgeschreven. Dit komt door het voorschrijven van de langwerkende variant Concerta®. In 2015 nam dit al af en deze afname zette begin 2016 door tot 25%. Het afschaffen van het formulier “Medische Noodzaak” heeft hier geen invloed op gehad. Hek: “Het verlichten van de administratieve lasten voor huisartsen heeft niet geleid tot veranderingen in de geleverde zorg. De analyses zijn wel kort na de verandering in het beleid uitgevoerd. Op de lange termijn kan nog wel een verandering plaatsvinden”.
Met behulp van geneesmiddelengegevens geregistreerd door huisartsen die deelnemen aan NIVEL Zorgregistraties eerste lijn heeft het instituut gekeken of er veranderingen waren in het voorschrijven van spécialité geneesmiddelen in de eerste vier maanden van 2016 ten opzichte van 2015. De vergelijking tussen 2015 en 2016 is gemaakt met gegevens van dezelfde 144 huisartspraktijken.
[Foto; Depositphoto]
