Meer dan de helft (43-70%) van de mensen met MS ervaart problemen met het denkvermogen (cognitie). Deze klachten leiden tot sterk verminderde kwaliteit van leven en beperkingen in het dagelijks leven. Het Expertisecentrum Cognitie zal niet alleen de hersenprocessen die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van cognitieve problemen onderzoeken, maar zich ook richten op mogelijke behandelingen.

Het Expertisecentrum Cognitie is een translationeel centrum. Dat betekent dat vragen uit de praktijk onderwerp worden van onderzoek én dat resultaten uit het onderzoek direct kunnen worden toegepast in de praktijk. Recent is er binnen het VUmc MS Centrum Amsterdam al een speciaal spreekuur gestart voor mensen met MS die veel cognitieve klachten hebben. Daarin werken meerdere afdelingen samen, zoals: neurologie, radiologie, revalidatiegeneeskunde, medische psychologie en anatomie en neurowetenschappen. Professor Uitdehaag, directeur van het VUmc MS Centrum Amsterdam: 'met deze donatie kunnen we echt een sprong voorwaarts maken naar het vinden van een oplossing voor cognitieve problemen, die een enorme impact op de kwaliteit van leven van mensen met kunnen hebben.'

Jeroen Geurts, hoogleraar translationele neurowetenschappen en leider van het onderzoek naar cognitie bij MS: 'Samen met Hanneke Hulst, neurowetenschapper, heb ik een aantal onderzoekslijnen lopen. Zo onderzoeken we bijvoorbeeld of een danstraining positief effect heeft op  cognitieve problemen bij mensen met MS. Ook loopt er een onderzoek naar het effect van computertrainingen. Daarnaast testen we de invloed van bestaande MS-medicatie op cognitieve problemen. Promovendus Marijn Huiskamp, die we door de donatie van MoveS hebben kunnen aannemen, doet onderzoek naar de hersenactiviteit van mensen met MS.'

Bij mensen met MS die met cognitieve problemen te maken krijgen, zien we verschillen in hersenactiviteit. Om deze verschillen beter te begrijpen, gaan we  op zoek naar de stofjes die bepalen of een hersencel dan wel actief (glutamaat) of inactief (GABA) wordt. Dus of het stoplicht voor een hersencel op groen of op rood staat. Hiervoor gebruiken we verschillende hersenscantechnieken. Zo kunnen we onderzoeken of de stoplichten bij mensen met cognitieve problemen ontregeld zijn.

In het speciale spreekuur voor MS-patiënten met cognitieve problemen wordt patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek gecombineerd. In één dag spreken de mensen met de neuroloog en de neuropsycholoog, wordt er bloed afgenomen en krijgen zij een ruggenprik. Brigit de Jong, neuroloog: 'we maken beelden van de hersenen met een MRI, een functionele MRI en een MEG en we doen natuurlijk allerlei cognitieve testen. Twee weken later bespreken we de resultaten met de patiënt. Op basis daarvan adviseren we de patiënten een oefenprogramma te volgen met als doel de cognitieve problemen beter het hoofd te kunnen bieden. Dit kan een al bestaande behandeling zijn zoals bijvoorbeeld aandachtstrainingen, hersengymnastiek en slaapadviezen. Het kan ook een nieuw programma zijn in het kader van wetenschappelijk onderzoek dat gezamenlijk wordt gedaan door neurowetenschappers en neurologen uit ons centrum. Daarbij kijken we of de effecten van het oefenprogramma wetenschappelijk te bewijzen zijn. De resultaten van het onderzoek gebruiken we weer om het oefenprogramma te verbeteren.'

MoveS (www.MoveS.ms) is een fondsenwervend initiatief en zet zich in voor een MS-vrije wereld. Om dit te bereiken is geld nodig om wetenschappelijk onderzoek mogelijk te maken naar de oorzaak en behandeling van de zenuwziekte Multiple Sclerose. Hiervoor (mede-) organiseert MoveS jaarlijks meerdere evenementen zoals Klimmen tegen MS, MS Hackathon, Mission Summit MoveS en ArenA MoveS.