Een bijdrage van Harry Woldendorp, recent schreef hij met Arjen Jeninga het boek Toeezichthouden in de 21e eeuw. Vertrouwen als basis voor goede governance.
Overlegstructuur
De vraag is natuurlijk hoe? De huidige opzet kent onder meer drie financieringsgrondslagen, geen eenduidige landelijke data infrastructuur, belemmeringen bij de overdracht van het ene professionele domein naar het andere en druk op de toegankelijkheid en (deels) kwaliteit van de zorg. Dat biedt onvoldoende perspectief. Zorg kent een onnoemelijk aantal overlegvormen waar deze problematiek aan de orde komt. Toch blijkt dat niet tot snelle verbeteringen te leiden.
Wat dan wel te doen? Daar gaan we weer: systemisch kijken, denken en doen. Dat betekent: integrale benadering (op metaniveau naar drie domeinen (WMO, ZVW en WLZ) kijken, een heldere governance structuur (vertrekpunt is faciliteren van professionele autonomie) en een verdeling van taken die niet voortvloeit uit de financiering maar uit een effectief zorgproces rond een cliënt.
Impact van data
Door de beschikbaarheid van data zullen steeds meer nieuwe vormen van diagnostiek beschikbaar komen. Cliënten en patiënten gaan verbindingen met elkaar aan: door het delen van ervaringsgegevens ontstaan nieuwe oplossingen. Het investeren in de datavaardigheden van zorgprofessionals leidt tot optimalisering: dit leidt tot verhoging van kwaliteit van zorg, betere verbindingen met cliënten en inzicht in kosteneffectieve interventies.
De digitale transformatie kenmerkt zich dat steeds meer aspecten ervan convergeren. Een voorbeeld in de cure is de verbinding tussen big data en AI (artificiële intelligentie). Hoe meer data beschikbaar zijn, hoe sneller AI zich kan ontwikkelen. En hoe meer toepassingsmogelijkheden ontstaan. Daarnaast speelt bijvoorbeeld big data in ‘predictive analysis’ een belangrijke rol. Hierdoor wordt het mogelijk de kans op complicaties te voorspellen. Dit kan omdat van vele andere patiënten bekend is wat hun persoonlijke kenmerken zijn en de daarbij ontstane complicaties. Door het koppelen van deze databronnen, is het mogelijk een vergelijking te maken voor ieder individu. Hierdoor kunnen eventuele complicaties en herhaalbehandelingen worden voorkomen.
Sturen vanuit metaniveau
Vanuit de drie financieringsgrondslagen zijn er onvoldoende incentives op metaniveau te kijken, denken en doen. Het gaat er om partijen binnen en tussen de domeinen verplichtend te verbinden. Wat helpt is om verder te gaan met interdisciplinaire samenwerkingsverbanden die doorzettingsmacht hebben (professionele zeggenschap). Nieuwe verbindingen tussen formele zorg en informele zorg zijn mogelijk door data (binnen privacyregels) breed te gebruiken om andere werkvormen te ontwikkelen.
Bestuurlijk gaat het er steeds meer om niet vanuit bestaande trends naar de inrichting van de zorg te kijken, maar juist vanuit een toekomstperspectief (big data; blockchain; AI; cloud computing) de eigen organisatie (samen met professionals) opnieuw in te vullen.
Literatuur
Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties. Werken met de Systemische Ontwikkel Matrix. Amsterdam: SWP
KPMG. (2022). Samen op weg naar een toekomstbestendige ouderenzorg.
