GZNDHDSZRG

Afgelopen maand stond een uitzending van Pointer in het teken van anorexia bij jongeren. Hoewel het aantal nieuwe gevallen – circa 1300 per jaar – al jaren gelijk blijft, is er een verontrustende trend zichtbaar: de leeftijden van de jongeren met anorexia dalen, onder meer door sociale media. Steeds vaker gaat het om meisjes tussen de 10 en 14 jaar oud.

Mensen ondergaan steeds meer medische testen en krijgen steeds eerder te horen dat ze ziek zijn, misschien ziek zijn of ziek kunnen worden. Snelle technologische ontwikkelingen, het groeiende aanbod van onderzoeken en laagdrempelig labelen veroorzaken deze diagnose-expansie. Dit fenomeen heeft voordelen, maar schaadt óók. De nadelen worden onderbelicht en de voordelen overschat, stelt de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving. In dit advies roept de RVS de overheid en het zorgveld op diagnose-expansie te begrenzen. “Verleg de focus van vroege opsporing van ziekten bij individuen naar het wegnemen van maatschappelijke oorzaken van ziekten’’, aldus RVS-voorzitter Jet Bussemaker.

Op 23 mei vindt de boekpresentatie plaats van Knelpunten in de zorg in de jaren '20 in het UMC Utrecht. Het boek is geschreven door Robert Mouton, filosoof en Master of Public Health, en Guus Schrijvers, gezondheidseconoom en em. hoogleraar Public Health bij het Julius Centrum van het UMC Utrecht. We weten al decennia dat er een vergrijzingsgolf aankomt die zijn weerga niet kent. We weten ook al bijna net zo lang dat de handen en de financiën die dit in termen van zorgvraag genereert niet met het huidige stramien van werken en als stelsel zijn te beantwoorden. In deze selectie van editorials uit de Nieuwsbrief Zorg & Innovatie van de afgelopen vijf jaar worden zeven grote knelpunten onderscheiden in de zorg.

Uit een enquête van onderzoekscollectief Spit komt naar voren dat meerdere zorginstellingen weigeren complexe patiënten met ingrijpende verstandelijke beperkingen op te nemen omdat de zorgkosten voor deze groep hoog zijn. De tarieven die zorginstellingen ervoor betaald krijgen zijn al jaren niet toereikend, waardoor zorginstellingen terughoudend zijn om nieuwe mensen op te nemen, aldus de resultaten van de enquête die Spit onder cliëntondersteuners hield.

Werkdruk is een merkwaardig fenomeen. Het gaat vaak niet alleen over werk maar om de combinatie van werk en de rest van ons leven. Burn-out wordt daarin steeds meer een belangrijk thema. Hoe richt je je werkomstandigheden en je leven zo in, dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is?

Balans is een van de dimensies van Goed Werk uit het boek Interventies voor Goed Werk . Balans in werk omvat zowel de korte- als de langetermijnaspecten. Op korte termijn gaat het om het vinden van een evenwicht tussen de eisen van het werk en de capaciteit van de werknemer om aan deze eisen te voldoen. Op lange termijn is de uitdaging om duurzame inzetbaarheid te waarborgen, waarbij werknemers in staat zijn om gedurende hun gehele carrière productief, gezond en betrokken te blijven.

Er wordt veel gediscussieerd en geklaagd over bepaalde ontwikkelingen in de zorg en dan vooral over knelpunten in de zorg. En natuurlijk zijn er ook nu echte knelpunten in de zorg, bijvoorbeeld wachtlijsten in bepaalde sectoren, personeelstekorten, grote gezondheidsverschillen bij lage ses-groepen. Maar als we vergelijken met 1970 dan zijn we er echt op vooruitgegaan wat betreft gezondheidswinst (sterke verhoging levensverwachting en ook meer gezonde levensjaren), veel meer samenwerking, veel meer (secundaire en tertiaire) preventie.

Problematisch drankgebruik alleen bij jongeren? Ook bij ouderen komt overmatig drankgebruik regelmatig voor aldus berichtgeving van het Algemeen Dagblad. Ouderen belanden sneller op de spoed met botbreuken of zelfs hersenbloedingen. Ze vallen van de trap, struikelen op de parkeerplaats of gaan met de fiets onderuit nadat ze een drankje hebben genuttigd.

Aan het einde van het jaar kun je aanpassingen maken in je zorgverzekering. Handig als er iets verandert in je leven, bijvoorbeeld als je zwanger bent, gaat trouwen of met pensioen gaat. Je kunt ervoor kiezen om een aanvullende verzekering af te sluiten, maar dat is niet altijd nodig. Veel zorg wordt namelijk al gedekt vanuit je basisverzekering. Wat hier in 2025 allemaal onder valt, wijzigt jaarlijks. Wij zetten de veranderingen voor volgend jaar voor je op een rij!

Het kenmerk samen biedt licht op het belang van samenwerking en verbondenheid binnen de werkomgeving. Optimale samenwerking volgt uit: open en eerlijke communicatie; een gedeelde agenda inzake de afgesproken doelen en de wijze hoe die te bereiken; taken en verwachtingen zijn helder.

Volgens het CBS telde Nederland op 1 januari van dit jaar 3.677.228 inwoners van 65 jaar of ouder. Dat is 20,5 procent van de bevolking. Er zijn bijna 1 miljoen Nederlanders ouder dan 80! Zijn we dan zo gezond dat Nederlanders langer leven?

Invloed op het werk is zichtbaar op zowel team- als individueel niveau. Zelforganisatie binnen teams stimuleert samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid, terwijl professionele autonomie individuele werknemers de vrijheid geeft om hun expertise en oordeel te gebruiken in hun werk. Dit draagt bij aan een gevoel van eigendom en verantwoordelijkheid over hun werk.

Patiëntenfederatie Nederland ondervroeg in de afgelopen twee jaar 8000 patiënten over veiligheid in de zorg. Van alle deelnemers heeft een kwart in de afgelopen 2 jaar weleens meegemaakt dat er iets mis (16%) of bijna mis (9%) ging in de zorg voor zichzelf of voor een naaste. Jongere deelnemers geven vaker dan oudere deelnemers aan dat er iets mis ging. Deelnemers met een aandoening geven dit ook vaker aan vergeleken met deelnemers zonder aandoening. Het onderzoek maakt duidelijk dat blijvende aandacht voor patiëntveiligheid belangrijk is.

Controle en invloed op de eigen werkprocessen is een ander belangrijk aspect van 'Goed Werk'. Werknemers die invloed hebben op hun werkprocessen, voelen zich meer betrokken en gemotiveerd. Burn-out klachten gaan om een onbalans ergens in het leven, werk of privé of de balans daartussen. De bron ervan kan buiten ons liggen (druk op het werk) en ook binnen onszelf (je eigen ambities). Goed werk is grip hebben.

In deze tweede post over Goed Werk schrijft Harry Woldendorp over de dimensie: veilig. Met veiligheid wordt zowel fysieke als psychologische veiligheid bedoeld. Door fysieke veiligheid zijn werknemers beschermd tegen potentiële gevaren en gezondheidsrisico's op de werkplek. Psychologische veiligheid verwijst naar een omgeving waarin medewerkers zich vrij voelen om ideeën te uiten, vragen te stellen en fouten te melden zonder angst voor represailles of oordeel. Er is een hoge mate van onderling vertrouwen tussen teamleden.

Op 16 september is de zorgstandaard Leefstijl in de ggz gelanceerd. Leefstijl wordt een vast onderdeel van de behandeling in ggz. Hiermee zet de ggz-sector een grote stap vooruit: vanaf 2025 is het stimuleren van een gezonde leefstijl een vast onderdeel van iedere behandeling, zoals afgesproken in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Leefstijl is heel belangrijk voor de mentale gezondheid. Het helpt niet alleen bij het voorkomen van psychische klachten, maar speelt ook een belangrijke rol bij herstel. De gedragsverandering die hiervoor nodig is, blijkt voor veel mensen een flinke uitdaging. Hoe begeleid je iemand naar een gezonde(re) leefstijl?

Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Aart Eliens, Arjen Jeninga en Harry Woldendorp hebben de verbetering van de werksituatie uitgewerkt in hun boek 'Interventies voor Goed Werk'. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken. Goed werk kent zes dimensies, in dit artikel licht Harry Woldendorp de dimensie 'Betekenis' toe.

Guus van Monfort beschrijft in deze brochure de tijdlijn van de integratie van de (vrijgevestigde) medisch specialisten in de ziekenhuis organisatie. In dit hoofdstuk schrijft hij zijn algemene conclusie en aanbevelingen.

Zojuist verschenen van Guus van Montfort: een nieuwe compacte publicatie over het thema van de integratie van medisch specialisten in de reguliere werkorganisatie.

We leven tegenwoordig langer, maar het aantal jaren dat in goede gezondheid wordt geleefd is significant lager bij Nederlanders met een laag inkomen en een praktische opleiding. Hoe kunnen we bouwen aan de volksgezondheid, met als doel meer gezonde jaren voor iedereen?

Het magazine V&VN blikt terug op de eerste afgestudeerden van de opleiding Verplegingswetenschappen. In 1979 kondigde het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen aan dat er een opleiding voor universitaire verplegingswetenschap zou komen. Een afstudeerrichting binnen sociale gezondheidskunde, waar je geen verpleegkundige voor hoefde te zijn om de studie te mogen volgen? Het verpleegkundige werkveld was in rep en roer.

Sinds 2021 zijn verschillende triagecriteria uit de Nederlandse Triage Standaard (NTS) gewijzigd. De triagist op de huisartsenspoedpost gebruikt de triagecriteria om bij het eerste (telefonische) contact met de patiënt de urgentie van diens gezondheidsprobleem in te schatten en zo de mate van zorgverlening in te schalen. Voor verschillende klachten heeft het Nivel onderzocht welk effect het veranderen van de triagecriteria had op urgentietoekenning en dus de zorgverlening.

Gezinsgerichte behandeling (Family Based Treatment, FBT) is een intensieve, evidence-based, effectieve behandeling voor jongeren en hun ouders en/of verzorgers met anorexia nervosa. Veel ouders beginnen onvoorbereid aan de zware opgave hun zieke kind weer gezond te maken. Maria Ganci schreef deze handleiding om ouders te ondersteunen, zodat ze zich beter kunnen inleven in wat anorexia doet met hun kind.

Anja Machielse doet al sinds de jaren negentig onderzoek naar eenzaamheid en sociaal isolement. Uit een onderzoek van Machielse naar welzijn bleek dat acht tot tien procent van de bevolking sociaal geïsoleerd leeft. Hoe is het mógelijk dacht Machielse. Waar zijn de vrienden, de familie? Ze besloot deze mensen uit het onderzoek op te zoeken.

Voor veel van ons is onduidelijk hoe zorg (voor ouderen) eigenlijk werkt. We kennen drie wetten: Wmo, Zvw en Wlz.
Deze wetten zijn opgesteld om de zorg te organiseren. Deze wetten omschrijven hoe de zorg is geregeld en op welke manier deze gefinancierd wordt.

Zorgprofessionals Aart Eliens, Arjen Jeninga en Harry Woldendorp hebben hun kennis en ervaring gebundeld in het boek Interventies voor Goed Werk. Veel literatuur over burn-out problematiek is gericht op de herstel van het individu met een burn-out. Dit boek legt de aandacht op hoe je je organisatie anders kan inrichten om burn-outproblematiek zoveel mogelijk te voorkomen.

Een recent onderzoek van de Columbia University School of Nursing, gepubliceerd in het Journal of the American Medical Informatics Association, heeft het potentieel van kunstmatige intelligentie (AI) onderzocht bij het maken van gedetailleerde zorgplannen voor verpleegkuindigen. Deze innovatie komt op een kritiek moment waarop de eisen aan verpleegkundigen hoger zijn dan ooit en de behoefte aan hoogwaardige patiëntenzorg van het grootste belang is.

In de afgelopen twee jaar is Ozempic een populair middel geworden voor gewichtsverlies. Maar dit en soortgelijke medicijnen, zoals Wegovy, Mounjaro en Zepbound, zijn meer dan alleen hulpmiddelen voor gewichtsverlies.

De medische technologie maakt een baanbrekende sprong met de introductie van de PillBot, een inslikbare robot die nu klinische tests ondergaat en zich voorbereidt op een beoordeling door de Amerikaanse gezondheidsdienst en een commerciële lancering. Dit apparaat is ontworpen om gastro-intestinale onderzoeken te stroomlijnen en te verbeteren, en om interne gezondheidsgegevens efficiënter te verzamelen.

In de zorg neemt digitalisering toe: het Elektronisch Patiëntendossier (EPD), de teleconsulten en patiëntenportals van ziekenhuizen zijn daar voorbeelden van. Prof. Guus Schoonman, die de bijzondere leerstoel Digitale Communicatie in de Klinische Praktijk aanvaardt, bepleit een grotere rol daarin van de patiënt: zo zou hij/zij in staat moeten worden gesteld zelf aanvullingen te doen in zijn dossier. Verder moet er beter worden gekeken naar hoe de gevolgen van digitalisering uitpakken voor de zorgverlener, die meer digitalisering als een keurslijf en tijdbelasting kan ervaren. Dat stelt Schoonman in zijn oratie.