Dinsdag 25 januari is de vierde editie van de Dag van het werkplezier in de zorg, dit keer omgedoopt tot Dag van de ode aan de zorg. Het is dé dag voor aandacht, waardering en respect voor zorgprofessionals.
Om een systeem onder controle te brengen heeft het controlesysteem evenveel variëteit nodig als het te controleren systeem zelf. De structuur van het systeem geeft vorm aan controle. Het gaat er dus om dat de organisatie een balans vindt tussen autonomie en controle die past bij de eigen omgevingsvariëteit.
Doordat de mens met medemensen interacteert, en gebaren en taaluitingen uitwisselt onstaat zelfbewustzijn. Doordat iemand in staat is het gedrag van de ander te interpreteren kan hij de rol en houding van de ander overnemen.
Door een discours (taalspel) te hanteren wordt een waargenomen werkelijkheid geduid. Wat opvalt is dat de terminologie die door tegenstanders van vaccinatie (‘vaccineren is gif spuiten’ ) wordt gebruikt dominanter is dan de terminologie van de 85% mensen die kiest voor vaccineren. Een discussie over het gebruik van paracetamol (wel of niet belemmering voor de vrijheid) ben ik niet tegen gekomen.
Bij strategie gaat het om het maken van keuzes. De beste keuzes zijn onderscheidend. Ron Meyer heeft een model ontwikkeld op basis van negen uitdagingen waar management mee te maken heeft.
Iedere samenleving staat voor het vraagstuk hoe met variëteit om te gaan. In de 21e eeuw (door digitalisering, sociale media, globalisering, pandemie) neemt dit vraagstuk alleen maar toe. Een samenleving is toekomstbestendig als ze in staat is met deze variëteit om te gaan. Daarvoor zijn maar twee instrumenten beschikbaar: variëteit dempen (lockdown) of variëteit versterken (autonomie bij de burger).
Ondanks veel inspanningen is er binnen de zorg nog steeds sprake van een beperkte informatie-uitwisseling en een beperkte beschikbaarheid van betrouwbare uitkomstmaten. Daarnaast is het (kunnen) uitwisselen van uitkomstinformatie om van te leren nog zeer beperkt. Interoperabiliteit is daarbij van groot belang: hanteren van dezelfde definities, vastleggen van IT- en datastandaarden.
Wat verstaan we onder de vierde revolutie? Snelheid: van lineair naar exponentieel. Breedte en diepte: bouwt voort op de digitale transformatie en combineert meerdere technologieën; impact op systemen: omvat de transformatie van hele systemen.
De vierde industriële revolutie heeft vier belangrijke effecten:
De momenteel gaande digitale transformatie leidt tot verschillende uitdagingen: voortdurende mogelijkheid van disruptie; onzekerheid over technologische toepassingsmogelijkheden; complexe handelingsdruk (veelheid aan technologieën; consequenties intern; consequenties extern etc.); voortdurende druk op het eigen functioneren.
Digitale transformatie is het proces van het gebruik van digitale technologieën om bestaande organisatieprocessen, organisatieculturen en klantervaringen te creëren of te wijzigen. Toepassing van digitale technologieën verandert alles.
Het is vandaag Wereld Alzheimer Dag. Het thema is dit jaar 'De vele gezichten van dementie'. De meeste mensen met dementie hebben de ziekte van Alzheimer. Maar er zijn meer vormen, zoals vasculaire dementie. Bij deze vorm van dementie zijn de bloedvaatjes in de hersenen stuk. De hersencellen krijgen daardoor te weinig voedingsstoffen en zuurstof. Lewy Body dementie bestaat ook. Hierbij staan niet alleen nachtmerries, wanen en hallucinaties op de voorgrond, maar ook parkinsonisme: stijfheid en trillingen (tremoren). In dit bericht boekentips die je kunnen helpen wanneer iemand in je omgeving (zowel privé als werk) dementie heeft.
Sinds 2018 besloten jaarlijks tussen de 1800 en 1900 mensen een einde te maken aan hun leven. Dat komt neer op ongeveer 5 zelfdodingen per dag. De maatschappelijke betekenis van zelfdoding is enorm. Het betreft immers sterfgevallen die (mogelijk) vermijdbaar zijn en die soms al op jonge leeftijd plaatsvinden.
Hoe kom je tot levensvatbaarheid? Steeds meer organisaties zien in dat hun traditionele manier van werken tekortschiet. Het ontbreekt hun aan vitaliteit. Wat bepaalt vitaliteit? Een organisatie moet in staat zijn doelen te realiseren en ze aan te passen. Vitaliteit vertaalt zich bijvoorbeeld in: verhoging productiviteit, intelligent inrichten werkprocessen, verbetering kwaliteit versterking van de innovatieve bedrijfscultuur, grotere cliënttevredenheid en grotere medewerkerstevredenheid.
Een effectief organisatiemodel is gericht op een adequate invulling van een zorgproces waarin verschillende producten en deskundigheden in samenhang worden ingericht. Alle zorginstellingen hebben processen. Een proces is een manier om iets op een bepaalde manier te doen. Het belangrijkste proces is het proces dat aansluit bij de wensen van cliënten.
In een recent verschenen boek van mij heb ik uitgewerkt dat technologische innovatie alleen werkt als het gelijk opgaat met sociale innovatie. Dat wordt nu door een SER-advies bevestigd. De SER constateert dat er sprake is van een tekort aan personeel en van een snelle doorstroom binnen de sector en een substantiële uitstroom naar werkgevers buiten de sector.
Het werken met bedrijfsmodellen geeft samenhang bij uit te voeren activiteiten. Belangrijk is om van tevoren te bedenken wat het vertrekpunt voor het bedrijfsmodel is. Richt je je bijvoorbeeld op de ouderenzorg of ziekenhuizen? In dit artikel wordt een zestal methodieken toegelicht. Momenteel wordt businessmodel canvas vaak gebruikt. Dat model richt zich vooral op organisaties. Het is echter ook goed te gebruiken bij de keuzes om te komen tot een loopbaantraject. Dat werk ik hieronder uit.
In zijn algemeenheid heeft waarde betrekking op alle diensten, producten en informatie die een probleem voor de klant oplossen en waarvoor hij bereid is te betalen. Daarbij geldt winst (of marge) als controle-informatie: doen we de dingen goed (efficiency) en doen we de goede dingen (goed): effectiviteit. De gerichtheid op klantwaarde maximeert de kans om vaker juiste dan verkeerde beslissingen te nemen. Iedere andere oriëntatie verhoogt de waarschijnlijkheid van het nemen van verkeerde beslissingen (Woldendorp & Jeninga, 2018).
Wat gebeurt er in een omgeving met veel veranderingen: niemand kan de toekomst voorspellen, dus welke principes kunnen dan gehanteerd worden voor een nieuwe inrichting van bijvoorbeeld het zorgdomein.
De grote zoektocht in de zorg is hoe je kostenbeheersing en kwaliteitsverbetering gelijk op laat gaan. Een vorm waarin een dergelijke aanpak in de zorg wordt ontwikkeld is de Triple Aim methodiek. Bij de ontwikkeling van integrale zorg voorzieningen worden de Triple Aim doelstellingen toegepast. Korte schets hiervan: Triple Aim is gericht op effectiviteit en doelmatigheid (klant, kwaliteit, kosten):
Het streven naar een zo groot mogelijke autonomie van de burger vormt de rode draad in de naoorlogse vormgeving van het Nederlandse zorgstelsel. Enerzijds gaat het om de waarde ‘onafhankelijkheid’. Anderzijds leidde het streven naar onafhankelijkheid naar een zoektocht voor hervormingen (Van Klaveren, 2015).
Aan de zorgverzekering verandert ieder jaar wel het een en ander. Dat zal ook voor 2022 niet anders zijn. Zo zal de zorgpremie stijgen, maar wordt ook de basisverzekering uitgebreid met een aantal vergoedingen, bijvoorbeeld op het gebied van herstelzorg na corona. Bekijk hier een overzicht met de belangrijkste wijzigingen voor de zorgverzekering 2022.
Geschreven in een tijd van wereldwijde pandemie, waarin we gedwongen zijn om eeuwenoude existentiële vragen onder ogen te zien: Waarom zijn we hier? Quo Vadis? Het thema is buitengewoon relevant voor leiders, managers en iedereen die betekenis en authenticiteit in zijn werk en leven wil brengen.
Manfred Kets de Vries betoogt dat we deze fundamentele en verontrustende vragen aan de orde moeten stellen als we volledig en zinvol willen leven.
Vitaal door kunst biedt sociaal-kunstzinnige dagbehandeling voor volwassenen en ouderen met een verstandelijke beperking, met dementie en mensen met psychosociale problemen. De beschreven methodiek bevordert de kwaliteit van leven door mensen in hun eigen kracht te zetten. Het werkt als levenselixer, geeft plezier in het moment, versterkt de vitaliteit, verbetert de stemming en verhoogt de sfeer in een groep.
Het hoger beroepsonderwijs motiveert studenten een onderzoekende houding aan te nemen, zo niet ook zelf een toegepast onderzoek uit te voeren. Als professional heb je echter te maken met een dagelijkse stroom aan nieuwe publicaties van wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek. Hoe kan je deze kennis goed benutten en op de juiste waarde schatten?
De ouderenzorg staat voor een noodzakelijke transformatie. De kosten zullen steeds meer gaan stijgen en de inzet van zorgprofessionals wordt steeds problematiseren. In 2022 wordt een tekort verwacht van 70.000 zorgprofessionals en in 2023 een tekort van 100.000/125.000 zorgprofessionals. Dat tekort zal steeds verder gaan oplopen.
Mensen met een lage sociaaleconomische positie (SEP) blijken veel vaker gebruik te maken van de huisartsenpost dan mensen met een hoge SEP. De huisartsenpost is bedoeld als vangnet voor acute zorgvragen. Het lijkt er op dat het vangnet vaker nodig is voor mensen met een sociaaleconomisch kwetsbare positie. Dit blijkt uit het proefschrift van Nivel-onderzoeker Tessa Jansen, die daar op 11 november op promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.
KNCV Tuberculosefonds zet zich de komende jaren in voor de wereldwijde invoering van een alles-in-één testmethode die alle infectieziekten en hun resistenties in één keer diagnosticeert. Het project Nooit meer een pandemie wordt voor 11 miljoen euro gefinancierd door het Droomfonds van de Nationale Postcode Loterij. “Hiermee kunnen we nieuwe en bestaande ziektes vaststellen en de verspreiding en de vreselijke gevolgen voorkomen”, aldus Mustapha Gidado, directeur van het Tuberculosefonds.
Reactie op een artikel van Timmers en Baard, Brabants Dagblad Nieuws, 16-05-2020: ‘Twentse artsen: ‘1,5 metersamenleving tast onze weerstand juist aan’.
In de beginperiode van de Coronacrisis werd de Nederlandse bevolking ondersteund door deskundige informatie van medisch specialisten (virologen, epidemiologen, anesthesiologen en intensivisten). Hun zinvolle voorlichting werd regelmatig ernstig verstoord door leken: BN-ers die, niet gehinderd door enige kennis van zaken, graag ook hun mening op tv wilden slijten.
De realiteit van alledag laat zien dat er veel mensen zijn die zich aan de regels houden. Maar tegelijkertijd lapt een opmerkelijk percentage de regels aan zijn laars. En dit percentage stijgt: ‘35 procent van de mensen zegt inmiddels één van de maatregelen te hebben losgelaten. Zo’n 90 procent van de mensen ziet bij mensen in de omgeving een lichte tot sterke verslapping’ . Jo Caris en Theo Poiesz pleiten voor een aangescherpte aanpak om gedrag van mensen te sturen.
Op 19 april beweerde Jan Terlouw in Buitenhof dat het gebrek aan mondkapjes het gevolg was van marktwerking. En marktwerking in de zorg, daar was hij tegen.
“Het besef dringt door dat de coronacrisis een lange adem heeft. In een poging de besmettingsgraad te beheersen, zijn delen van de samenleving stilgelegd. De dreigende economische en financiële gevolgen van de gekozen beleidslijn lokt diverse reacties uit. Een semi-bekende Nederlander vroeg zich onlangs openlijk af - wij parafraseren - hoeveel economische schade het redden van dikke oude rokers, die toch niet lang meer te leven hebben, waard is”, aan het woord zijn Jo Caris en Theo Poiesz. De auteurs van Visies op Zorg, gaan in hun derde coronablog in op de discussie economie versus gezondheid.
Het is onmogelijk om het er niet over te hebben: verbinden en vertrouwen in de zorg. We vertrouwen soms blindelings, volstrekt naïef of vanuit noodzaak, omdat we ons afhankelijk voelen. Of geloven we gewoon echt dat de ander doet wat beloofd wordt? Verbinden en vertrouwen zijn sleutelwoorden in de zorg. Als ergens, dan daar en juist nu! De tijd waarin een pandemie ons treft.
Het boek 'Auto-immuunreacties en het immuunsysteem' biedt een overzicht van het immuunsysteem. Voor het eerst is het mogelijk een schema te maken met alle elementen van het immuunsysteem. Dit kan vanwege al het evidence-based materiaal dat door de eeuwen heen uiterst nauwkeurig door de medische wetenschap verzameld is.
Besturen en leiding geven in de zorg vraagt om veel besluiten en bijsturing. De zorginhoud, het geld, en de gemeenschap van mensen die een organisatie vormen vragen voortdurend om onderlinge afweging. Wat moet voorgaan en op welk moment?
Waar werk je? Ik kreeg de vraag met regelmaat tijdens mijn vakantie in Montenegro. Maar wat vertel ik dan? Ik werk voor een beroepsvereniging van physician assistants (PA). Een beroepsgroep die nog niet bestaat op de Balkan. Hoezo zijn er andere professionals dan de artsen en verpleegkundigen? En waarom zo’n lastige naam? Tja, moet alles dan door de dokter gedaan worden. Kan het niet anders? Dat leverde interessante discussies op.
