De besturing van algemene ziekenhuizen wordt algemeen erkend als een zeer lastige opgave. Volgens de bekende organisatietheoreticus Mintzberg is het zelfs lastiger dan de besturing van een multinational. De oorzaak hiervan ligt in de noodzakelijke samenwerking van management - bestuurders Én managers - en medici die zich als "zuilen" gedragen: elk met hun eigen structuur, gedragsregels en belangen. De daardoor complexe en vaak problematische besturing van ziekenhuizen komt tot uiting in de vele spanningen en conflicten tussen management en medici, die al drie decennia de aanleiding zijn voor het zoeken naar passende oplossingen voor de besturingsproblemen.
Tegen deze achtergrond belicht Linda Muijsers-Creemers in haar proefschrift, uitgevoerd bij het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus University Rotterdam, een nieuwe fase in de zoektocht naar een passende besturing van het ziekenhuis. Het onderzoek wijst uit dat in vier algemene ziekenhuizen management en medici - in gezamenlijkheid en met vallen en opstaan - in dezelfde richting naar een nieuwe oplossing zoeken voor hun aloude probleem. De kern van de oplossing die zij ontwikkelen ligt in de bestuurlijke dualiteit, die bestaat uit de participatie van medici in de besturing van het ziekenhuis en is gebaseerd op wederzijdse erkenning en vertrouwen.
Met het erkennen en structureren van duale zeggenschapslijnen en complexe besluitvormingsprocessen, geven management en medici samen vorm aan het ziekenhuis als "onderhandelingsnetwerk". EÉn van de belangrijkste consequenties van deze keuze is een vreedzame en pragmatische samenwerking tussen management en medici. Een andere consequentie is echter dat de participatie van medici in de besturing van het ziekenhuis in een aantal opzichten een bewerkelijke en kwetsbare oplossing is en daarmee de bestuurlijke doelmatigheid onder druk zet.
Met de ontwikkeling van duaal bestuur slaan management en medici een nieuwe weg in die is toegesneden op het typische karakter van het ziekenhuis waarin bestuurders en managers Én medici ondanks hun diepgaande verschillen zoeken naar samenwerking. Hun keuze voor duaal besturen verraadt de prioriteit die zij toekennen aan besluiten met een groot intern draagvlak. Een keuze die wel op gespannen voet staat met het beleid van de overheid die sinds jaar en dag streeft naar de organisatie van het ziekenhuis als een "gewoon bedrijf" met een eenduidige hiërarchie en onderschikking van medici. De eisen van de overheid - en het externe krachtenveld - maken de besturing van het ziekenhuizen meer complex en problematisch.
Linda Muijsers-Creemers heeft in haar onderzoek vele interviews en observaties verricht en documenten geanalyseerd. In haar onderzoek heeft zij aandacht besteed aan de formele besluitvormingsprocessen maar - meer nog - aan de besluitvorming die zich afspeelt "in en achter de coulissen" van het ziekenhuis.
