De pandemie als taalspel

Door een discours (taalspel) te hanteren wordt een waargenomen werkelijkheid geduid. Wat opvalt is dat de terminologie die door tegenstanders van vaccinatie (‘vaccineren is gif spuiten’ ) wordt gebruikt dominanter is dan de terminologie van de 85% mensen die kiest voor vaccineren. Een discussie over het gebruik van paracetamol (wel of niet belemmering voor de vrijheid) ben ik niet tegen gekomen.
De pandemie als taalspel


Bij zowel gevaccineerden als niet-gevaccineerden is nauwelijks ruimte voor een ander taalspel. In het taalspel van de 15% niet gevaccineerden worden termen als ‘ik wil mijn vrijheid terug’; ‘ik ga voor mijn persoonlijke lichamelijke integriteit’  gebruikt. Van dialoog is geen sprake.

(On) geluk

Door een discours (taalspel) te hanteren wordt een waargenomen werkelijkheid geduid. Het is niet zo dat we eerst iets waarnemen en er dan een naam aangeven om erover te kunnen praten. Wittgenstein: de wereld van de gelukkige is een andere dan die van de ongelukkige’ (Wittgenstein, 1981: 6.43). Dat geldt ook voor de gevaccineerde en de niet-gevaccineerde.

Uit de taal die gesproken en geschreven wordt blijkt hoe de werkelijkheid wordt geïnterpreteerd, hoe met de werkelijkheid wordt omgegaan, wat in de wereld als bestaand wordt aangenomen en hoe men handelend in de werkelijkheid kan ingrijpen. De  grenzen van een taalspel en levensvorm zijn moeilijk te bepalen: "zich een taal voorstellen betekent zich een levensvorm voorstellen" (FO 1, §19).

Primaat van gedrag

Door te wijzen op de regels die in een bepaald taalspel gebruikt worden kan ik rechtvaardigen waarom ik een bepaald woord of een bepaalde uitdruk­king gebruik. Het is echter uiteindelijk in mijn handelen dat duidelijk wordt wat iets betekent. Taalspelen zijn activiteiten. Mijn handelen en mijn taalgebruik worden bepaald door de regels die in een levensvorm zijn ontstaan en zich ontwikkelen. Ik heb in een eerdere blog (‘Gedragsverandering is essentieel bij iedere verandering’) al gewezen op het primaat van gedrag.

Delen van cijfers

Essentieel is dus te komen tot een levensvorm waarin (de consequenties van) gedrag centraal staan. Het lastige is dat de huidige taalspelen niet leiden tot een gedeeld kader inzake kwantitatieve gegevens. Een voorbeeld uit Duitsland. Humboldt Universität: 9 van de 10 besmettingen komt door niet-gevaccineerden. De discussie gaat dan niet over dit onderzoeksresultaat, maar bijvoorbeeld dat het woord besmetting niet juist is.

Literatuur

Wittgenstein, L.(1981). Tractatus Logico-Philosophicus. London: Routledge and Kegan Paul (1922)

Wittgenstein, L., (1992).Filosofische onderzoekingen. Meppel: Boom, 1953)

Een bijdrage van Harry Woldendorp. Hij heeft 30 jaar ervaring als consultant en als interim-manager en is onder andere (mede)auteur van een tiental boeken over zelforganisatie, competentie-ontwikkeling en platformtechnologie. Waaronder het nieuwe boek Zie je big Picture. Zo transformeer je succesvol. Dit boek schrijft hij samen met Hubèrt de GrootThomas Woldendorp  en Chris Boven  

 


Naar homepage




Nooit meer burn-out

Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties

De patient terug van weggeweest