In de economie gaat het heel vaak om afruilen. We doen het één maar kunnen het ander dan niet doen. Hier zie ik vooral win-win. Het dorp wint door goede zorg, autonomie, zingeving en sociale cohesie. De gemeente Zeist wint, want ze hoeven er verder niets aan te doen. De samenleving wint want op deze manier organiseren kost minder geld.
Lessen uit Austerlitz doet het zelf
Uit het slothoofdstuk blijkt dat er nog een aantal ambities zijn, maar grosso modo zijn de doelen bereikt. De voor de samenleving belangrijkste vraag is daarmee: wat kunnen andere initiatieven hiervan leren? Ik zie drie lessen.
Ten eerste: als de randvoorwaarden er zijn kan een burgerinitiatief - zelfs op een complex beleidsterrein - slagen. Waar een wil is, is een weg en dat is goed nieuws voor iedereen met ideeën. Het is ook goed nieuws voor het kabinet en de zorg, omdat een deel van het werk uit handen wordt genomen. Geen overbodige luxe in tijden van schaarste aan menskracht en middelen.
Ten tweede: alle mensen wat is het moeilijk gebleken om de randvoorwaarden inderdaad te laten kloppen. Weerstand van zo’n beetje alles en iedereen moest overwonnen worden. Ik pleit ervoor dat alle partijen die deze weerstand hebben geboden eens ernstig bij zichzelf te rade gaan. Was het nodig? Hoe zou ik daar de volgende keer mee omgaan?
Horses for courses, geen one size fits all
Ten derde: niet elk dorp is Austerlitz. Dat kun je op meerdere manieren lezen. De sociale cohesie is niet overal even groot. De helft van de bewoners is lid van de coöperatie, dat is niet elk dorp of elke wijk gegeven. Een andere manier om het te lezen is dat de gekozen aanpak geen one size fits all oplossing is voor de rest van het land. In ieder dorp of iedere wijk moet men een aanpak kiezen die het best past bij de lokale omstandigheden en voorkeuren. Horses for courses, geen one size fits all.
Wel zijn er elementen die denk ik in elke gekozen aanpak terugkeren: gemengd wonen, sociale activiteiten en zorg combineren, ontzorgen, inzet van vrijwilligers en het hanteren van de menselijke maat. Maar binnen die elementen is nog veel vrijheid om burgerinitiatieven naar believen in te richten. Nu maar hopen dat de rest van de samenleving ziet wat de meerwaarde van initiatieven als dit is en de weerstand met gezwinde spoed laat varen.
Marcel Canoy, bijzonder hoogleraar gezondheidseconomie en dementie.
Te geleide, uit het boek Austerlitz doet het zelf. Hoe een dorp zelf zijn zorg regelde.
Marcel Canoy, bijzonder hoogleraar gezondheidseconomie en dementie.
Te geleide, uit het boek Austerlitz doet het zelf. Hoe een dorp zelf zijn zorg regelde.
Lees bij Uitgeverij SWP meer over het boek Austerlitz doet het zelf, hoe een dorp zijn zorg regelde.
